Cây ngải tiên là cây gì? Có thực sự chữa viêm đại tràng được không?

Cây ngải tiên đã được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc ở các lĩnh vực khác nhau nhưng không phải ai cũng biết loại cây này mọc ở đâu, có công dụng ra sao. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Cây ngải tiên là cây gì?

Cây ngải tiên (hay còn gọi là Bạch yến, bạch điệp, cỏ tai cọp, sa nhơn, bobo) có tên khoa học là Hedychium coronarium Koenig, thuộc họ Gừng - Zingiberaceae và được trồng nhiều nơi trên thế giới với mục đích để làm cảnh cũng như sử dụng các bộ phận của cây để chiết xuất nước hoa và làm thuốc.

Cây ngải tiên thường phân bố chủ yếu ở Ấn Độ, phía Nam Trung Quốc, Malaysia, Úc và Việt Nam, ở những vùng có khí hậu mát, lạnh. Ở nước ta, cây được trồng chủ yếu ở những vùng núi có độ cao từ 1400m - 1800m tại một số tỉnh như Lào Cai, Lai Châu và Hà Giang.

Ngải tiên là cây thân thảo, chiều cao từ 1-2m, có thân giống cây gừng, lá không có cuống, hình mác hay hình dải mũi mác, nhọn ở cả hai đầu, mặt trên lá nhẵn và mặt dưới có lông.

Cây có cụm hoa hình trứng, dạng nón của cây thông. Hoa khi nở to, màu trắng, rất thơm và thường ra hoa từ tháng 6 đến tháng 10.

2. Tác dụng của cây ngải tiên

Cây ngải tiên có nhiều công dụng và hầu như tất cả các bộ phận đều được tận dụng để làm thuốc, thực phẩm và cả nước hoa. Tinh dầu.

2.1. Sử dụng để chiết xuất tinh dầu

Trong hoa ngải tiên chứa 0,05-0,07% một chất sánh với mùi thơm gia vị, cho ra 50-57,8% một chất dầu đặc. Nếu chưng cất bằng hơi nước sẽ cho ra tinh dầu ngải tiên (với hàm lượng 19%), có giá trị cao trong ngành hương liệu.

Trong rễ cây ngải tiên cũng chưa 1.7% tinh dầu, trong đó có eucalyptol (là một loại tinh dầu để tạo vị và hương và sử dụng trong nước súc miệng và thuốc ho cũng như thuốc diệt côn trùng).

2.2. Sử dụng để khu trừ phong thấp

Trong thân rễ và quả ngải tiên có vị cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng tốt trong khu phong, trừ thấp, ôn trung, tán hàn, thường được sử dụng để chữa một số bệnh, triệu chứng như:

• Đau bụng, lạnh bụng, đầy hơi chướng bụng, tiêu hóa kém.
• Đau, nhức mỏi xương khớp
• Cảm sốt
• Chữa rắn cắn
• Trừ giun, dễ trung tiện

2.3. Một số tác dụng khác

Một số công dụng khác có thể kể tới của cây ngải tiên như:

• Dùng làm thuốc trị thối mũi ở Hawaii
• Sử dụng làm thuốc hạ nhiệt ở Ấn Độ
• Quả dùng trị chứng dạ dày, bụng đầy, ăn uống không tiêu
• Chiết xuất từ hoa ngăn ngừa chứng đục thủy tinh thể (Ở vùng Amarkantak của Madhya Pradesh)
• Ở Bangladesh, ngải tiên được sử dụng để điều trị bệnh vàng da

3. Cây ngải tiên chữa bệnh viêm đại tràng được không?

Theo BS. Hoàng Sầm, Viện Trưởng Viện Y học Bản địa Việt Nam, dẫn thông tin từ báo Khoa học đời sống, cây ngải tiên có giá trị y học đặc biệt, không chỉ dùng làm vị thuốc bổ thận tráng dương mà còn có tác dụng trong việc chữa đau bụng đi ngoài sau khi ăn đồ lạ, uống rượu bia hoặc tiêu chảy.

Từ lâu người Dao ở khu vực Tả Phìn Hồ, Hà Giang đã sử dụng ngải tiên để chữa các triệu chứng mà sau này khi y học phát triển mới gọi tên triệu chứng này là viêm đại tràng mãn tính thể lỏng - một trong những thể khó chữa nhất trong bệnh viêm đại tràng.

Trong ngải tiên có chứa Diterpenes Coronerin, hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn như nấm, khuẩn Amip, virus, trực khuẩn lao, đồng thời hỗ trợ tái tạo niêm mạc đại tràng. Ngoài ra, chiết củ ngải tiên bằng n-hexan, phân lập được hai diterpenes labdane mới và 10 chất khác nhau có khả năng chống ung thư phổi, ung thư vú, ung thư cổ tử cung và đặc biệt ung thư đại tràng.

: Viêm đại tràng: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị hiệu quả

4. Các bài thuốc từ cây ngải tiên

4.1. Bài thuốc chữa lạnh bụng, đầy hơi chướng bụng

Cách thực hiện:

• Lấy 6-12g thân rễ ngải tiên phơi khô
• Sắc với lượng nước vừa phải
• Sau khi sắc xong, chia nhỏ uống trong ngày.
• Ngoài ra có thể sao khô, tán nhỏ thân, rễ ngải tiên thành bột uống.

4.2. Chữa sốt

Cách thực hiện:

• Lấy thân, rễ ngải tiên cùng hành, thì là liều lượng bằng nhau rửa sạch
• Giã nát các nguyên liệu trên và bọc vào vải mỏng
• Đắp lên trán để hạ sốt

4.3. Chữa nhức mỏi xương khớp, đau mình mẩy

Cách thực hiện:

• Lấy thân, rễ cây phơi khô sắc lấy nước uống
• Chia nhỏ thuốc uống trong ngày
• Có thể tán bột uống

4.4. Chữa các vết bầm tím do chấn thương, rắn cắn

Cách thực hiện:

• Lấy thân, rễ giã tươi lấy nước uống
• Phần bã đắp vào các vết thương hoặc vết rắn cắn
• Lưu ý: nên sơ cứu vết thương, vết rắn cắn trước khi đắp thuốc

4.5. Bài thuốc chữa viêm đại tràng từ củ ngải tiên

Cách thực hiện:

• Sử dụng củ ngải tiên tươi hoặc khô để sắc uống
• Chia nhỏ thuốc sắc uống trong ngày
• Nên uống đến khi triệu chứng chấm dứt

4.6. Chữa hôi miệng, viêm lợi, viêm amidan

Cách thực hiện:

• Lấy rễ, thân ngải tiên thái nhỏ, sắc lấy nước súc miệng hàng ngày
• Nên sử dụng tới khi các triệu chứng hết hẳn

5. Lưu ý khi sử dụng các bài thuốc từ cây ngải tiên

• Hiện tại, chưa có công bố nào về tác dụng phụ của cây ngải tiên khi sử dụng để sắc uống, tán bột hay đắp ngoài.
• Tuy nhiên các thành phần trong ngải tiên có thể tương tác với những loại thuốc bạn đang dùng. Vì vậy nên liệt kê những loại thuốc đang sử dụng hoặc trong quá trình uống ngải tiên không nên dùng chung với các thuốc khác.
• Trong trường hợp sử dụng các bài thuốc từ ngải tiên nên kiên trì thực hiện để thấy rõ tác dụng.
• Nếu có những dấu hiệu bất thường, nên ngưng sử dụng thuốc và tiến hành thăm khám kịp thời.

6. Lời khuyên từ chuyên gia

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, viêm đại tràng là bệnh mạn tính, có người phải chung sống với căn bệnh này tới nửa đời người và không phải ai cũng biết cách để điều trị khỏi. Do đó, trong quá trình chữa bệnh, người bệnh cũng nên kết hợp với chế độ phòng bệnh tái phát bằng cách sử dụng cây ngải tiên trong các bữa ăn của gia đình.

Đối với những người bị viêm đại tràng nên thiết lập chế độ ăn uống sinh hoạt điều độ để phòng ngừa những diễn tiến nguy hiểm của bệnh như:

• Bổ sung sữa và các chế phẩm từ sữa có lợi cho hệ tiêu hóa
• Ăn thức ăn dễ tiêu, làm giảm áp lực cho đại tràng
• Sử dụng thực phẩm giàu omega-3 kích thích sản sinh các tế bào và hormone, giảm viêm hiệu quả trên niêm mạc đại tràng
• Nên ăn những thực phẩm giàu chất xơ hòa tan
• Hạn chế đồ cứng, thực phẩm nhiều đường, dầu mỡ, ăn đồ tanh sống
• Ăn uống điều độ, ăn chậm nhai kĩ
• Nên uống nước đầy đủ mỗi ngày

Ngoài việc ăn uống khoa học, người bệnh nên xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý như tập luyện thể dục mỗi ngày, hạn chế thức khuya, làm việc quá sức đồng thời có thể bổ sung những thực phẩm bảo vệ sức khỏe để hỗ trợ điều trị bệnh.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ qua hotline 0865 344 349 để được tư vấn hỗ trợ.